Wil je graag weten hoeveel je kan besparen door voor energiezuinige verwarming te kiezen? Probeer hier de Topten energie-calculator:

Topten calculator

Hieronder lees je alles wat je moet weten voor het juiste gebruik en interpretatie van de calculator.

Energiezuinig bouwen en verbouwen

Wil je energiezuinig wonen dan leg je het fundament al in je bouw- en verbouwplannen. Wanneer je van bij de start bewuste keuzes maakt, investeer je niet enkel in je toekomstig wooncomfort. Je zorgt ook voor een lagere energiefactuur, werkt mee aan een betere planeet en verhoogt ook de waarde van je woning.

Wanneer weet je of een renovatie aan de orde is? Hoe weet je welke keuzes energiezuinig zijn en welke niet? Daarvoor bestaan verschillende online instrumenten. Denk bijvoorbeeld aan de EPC-calculator van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) en de energiecalculator van Topten.

In dit artikel lees je welke elementen de grootste impact hebben op de energiezuinigheid van je woning, hoe je de online calculatoren gebruikt en begrijpt, en waar je ondersteuning vindt bij je plannen voor energiezuinig bouwen of verbouwen.

Hoe energiezuinig is je huis?

Wil je de energiezuinigheid van je huis analyseren, kijk je best naar de isolatie van je huis en de manier waarop je je huis verwarmt en afkoelt.

Isolatie

Wist je dat in de gemiddelde Vlaamse huishoudens meer dan de helft van het totale energieverbruik voor verwarming dient? De energie die je daarvoor nodig hebt, gaat vaak letterlijk langs ramen, deuren en kieren naar buiten. Slim isoleren is dus van groot belang als je je woning comfortabel op temperatuur wil houden zonder daarvoor diep in je buidel te moeten tasten.

Isoleren houdt in dat je zoveel mogelijk een ononderbroken omhulsel aanbrengt aan je woning. Denk aan isolerend glas, muurisolatie, vloerisolatie en dakisolatie. Onderbrekingen in dat omhulsel - ook wel koudebruggen genoemd - vermijd je best zoveel mogelijk. Kiezen voor een goed geïsoleerde woning, betekent dus kiezen voor een stevig fundament voor je energiezuinige woning.

Isoleren is altijd de eerste stap! Lees hier alles over in het artikel "Energie besparen op je verwarming in 3 stappen"

Verwarming

Zelfs in het best geïsoleerde huis is het moeilijk om tijdens de herfst en winter de temperatuur comfortabel en constant te houden zonder te verwarmen. Aanvullend verwarmen kan op verschillende manieren. Denk aan een afzonderlijke kachel in elke ruimte of aan centrale verwarming.

Wanneer je kiest voor een centraal verwarmingssysteem, heb je de keuze voor verschillende verwarmingsbronnen. Zo heb je systemen die op elektriciteit, stookolie of gas werken maar ook meer geavanceerde technologieën zoals een warmtepomp of warmtenet. Ook de keuze voor centrale verwarming op basis van een schone energiebron zal een enorme impact hebben op de duurzaamheid van je woning.

Je energieverbruik berekenen

Je energieverbruik is enerzijds de voornaamste factor die je energiefactuur bepaalt. Anderzijds heb je je verbruik - en dus ook je factuur - grotendeels zelf in handen. Wil je energiezuinige keuzes maken, is het ook belangrijk om te beseffen waar je in je woning winst kunt behalen. Om je daarbij te helpen, vind je hieronder twee handige online instrumenten.

Test je EPC (VEKA)

Met de EPC-test van het Vlaams Energie en Klimaatagentschap (VEKA) kan je een schatting maken van het energielabel van je woning. Daarna vergelijk je je resultaat met andere woningen in Vlaanderen en ontdek je de mogelijke verbeterpunten.

Om de test volledig te kunnen invullen, heb je enkele gegevens nodig:

de bewoonbare oppervlakte van je huis,
de manier waarop je woning en sanitair water wordt verwarmd,
de manier waarop je woning wordt geventileerd, en
of je dak, gevels en vloeren zijn geïsoleerd.

Wanneer je die hebt ingevuld, krijg je een indicatief label voor je woning. Vervolgens zie je hoe jouw woning scoort in vergelijking met andere Vlaamse woningen en woningen in jouw gemeente. Scroll je nog verder door, ontdek je hoe je via verschillende aanpassingen je jaarlijkse energieverbruik en je energielabel kunt verbeteren.

Wat is een EPC?

Een EPC is een energieprestatiecertificaat. Het is een document dat het geschatte energieverbruik van een woning aangeeft. In dat document vind je het EPC-kengetal van je woning. Dat is een getal dat aantoont hoeveel energie je woning verbruikt per vierkante meter per jaar. Hoe lager je EPC-kengetal, hoe energiezuiniger je woning is.

Dit kadert in de Europese richtlijn EPBD (Energy Performance of Buildings Directive) om een energie-efficiënt en koolstofneutraal gebouwenpark te realiseren tegen 2050. Vlaanderen is het engagement aangegaan om tegen 2050 alle woningen op te krikken tot energielabel A. Anno 2021 zitten we daar nog ver van! Met een gemiddelde van ~ 390 kWh/(m² jaar) scoort de gemiddelde Vlaamse woning slechts energielabel D.

De Topten calculator

De Topten calculator maakt een voorstelling van de winst die je maakt wanneer je je huidige verwarmingssysteem aanpast. De calculator bekijkt deze winst op financieel vlak en op vlak van milieu. Je vergelijkt bijvoorbeeld jouw verwarmingssysteem met een gloednieuw systeem. De Topten energiecalculator is dus een betrouwbare gids die je doorheen je zoektocht naar het meest energiezuinige systeem te leiden. Goed voor het klimaat en je portemonnee!

Voor je de berekening begint, verzamel je deze informatie over je woning:

bewoonbare vloeroppervlakte van je woning
leeftijd van je huidige verwarmingssysteem
je huidige energieverbruik (vind je op de jaarafrekening van je energieleverancier)

Nadat je deze informatie hebt ingevuld, zie je welke impact je verwarmingssysteem heeft op je energiefactuur en het milieu. Daarna kies je een alternatief verwarmingssysteem om je huidige systeem mee te vergelijken. Je ziet ook een lijst verbeteringen aan de bouwschil een verschil maken op de energieprestaties van je woning. Denk bijvoorbeeld aan muurisolatie, vloerisolatie, dubbele beglazing,...

In de volgende stap zie je de effectieve vergelijking tussen je huidige verwarmingssysteem en het alternatieve verwarmingssysteem. Je krijgt een inschatting van de mogelijke energie- en kostenbesparingen. Naast de besparingen per jaar, berekent de calculator ook de besparing op CO₂-emissies per jaar, en de energiebesparing over de gehele levensduur van het verwarmingssysteem. Je krijgt ook de besparingen te zien die aanpassingen aan de gebouwschil met zich meebrengen.

Een voorbeeld

Hanne, Ewout en hun zoontje Tijn wonen in een rijhuis in Gent met een bewoonbare oppervlakte van 200 m². Hun elektrische verwarmingssysteem is dringend aan vervanging toe. Het is 20 jaar oud en het gezin ziet een jaarlijks energieverbruik van 12000 kWh op de jaarafrekening staan.

Hanne en Ewout bekijken via de Topten calculator twee alternatieve systemen op basis van enerzijds een warmtepomp (water-lucht) en anderzijds een condenserende gasketel. Daarnaast vinken ze enkele mogelijke verbeteringen aan de schil van hun woning aan: dakisolatie en dubbele beglazing.

Louter door hun woning te isoleren zouden Hanne en Ewout 3360 kWh kunnen besparen. Dat is zo’n 30%! Als ze bovendien kiezen voor een condenserende gasketel verbruiken ze tot de helft minder energie. Met de keuze voor een warmtepomp loopt dit zelfs op tot 75% vermindering. Omgerekend in euro’s, zou het gezin jaarlijks €2500 besparen op hun energierekening. Hun investering is op die manier dus snel gecompenseerd.

Ook onze aarde wint bij de duurzame keuze van Hanne en Ewout: het gezin zou in de twee scenario’s (gasketel en warmtepomp) jaarlijks respectievelijk zo’n 1,4 tot 2,3 ton CO₂ minder uitstoten. Dat komt overeen met 4500 tot 7500 km autorijden!

BEN-bouwen en BEnoveren en reNUveren

Heb je concrete bouw- of verbouwplannen dan ben je Ben vast al tegengekomen. We hebben het hier niet over een specifieke bouwvakker of architect. Ben is de afkorting van Bijna-EnergieNeutraal. Dit concept werd in het leven geroepen nadat de Europese Richtlijn Energieprestatie van Gebouwen, ofwel EPBD (Energy Performance of Buildings Directive), in voege trad.

Sinds dit jaar is BEN-bouwen de standaard voor nieuwbouwwoningen in Vlaanderen en Europa. Zulke BEN-woningen zijn optimaal geïsoleerd en verbruiken weinig energie voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. De energie die nodig is, wordt bovendien uit groene energiebronnen gehaald.

Ook voor renovaties is een Ben in het leven geroepen, namelijk via het concept van benoveren of beter renoveren. Dit omdat de Vlaamse overheid tegen 2050 elke bestaande woning even energiezuinig wil maken dan nieuwbouwwoningen. Wie benoveert, maakt zijn woning energiezuiniger dan de norm. Bijvoorbeeld door aandacht te schenken aan de isolatie van dak en gevel of door een slimme keuze te maken voor de verwarming van je huis.

Sinds kort pakte de Vlaamse Overheid uit met het concept van reNUveren. Wie nú beslist te renoveren kan tot 60.000 euro renteloos lenen voor een grondige renovatie. Bovendien maak je ook kans op een EPC-labelpremie die tot 5000 euro bedraagt. Je komt in aanmerking wanneer je start met de renovatie van een woning met een slechte energieprestatie en je als doel hebt de woning energiezuiniger te maken.

Meer info over BEN-bouwen en benoveren vind je op de website van de Vlaamse overheid:

De voordelen van energiezuinig bouwen en verbouwen

Niemand gooit z’n geld graag door ramen en deuren. Nochtans is dat net wat er gebeurt wanneer je woning niet goed is geïsoleerd of niet efficiënt wordt verwarmd. Een prettige temperatuur, zowel in de zomer- als wintermaanden, verhoogt ook het wooncomfort van jou en je gezin. Daarnaast is energiezuinig wonen een must als we onze planeet gezonder willen maken en leefbaar willen houden voor toekomstige generaties.

Er zijn dus veel redenen om energiezuinige keuzes te maken wanneer je bouwt of verbouwt. Bereken dus je EPC-waarde of gebruik de Topten calculator om te bekijken hoeveel winst je kan behalen in je huidige woning. Elke energiezuinige keuze betaalt zich op termijn terug: op je energiefactuur maar ook in de waarde van je huis.

(Ver)bouwen? Denk aan energie!